KUZEYEGEHABER-Halkın arasında, cephede, bahçede, denizde… Atatürk’ün birçok yerde çekilmiş çeşitli fotoğrafları var. Fark ettiniz mi bilmiyoruz ama bu fotoğraflar içerisinde gece çekilmiş fotoğrafı hiç yok.
Kapalı alanda bile sınırlı fotoğrafı olan Atatürk’ün gece fotoğraf çekilmesini istememesinin sebebi neydi? Cephenin zor şartlarında bile fotoğrafı varken gece fotoğrafı çekilemedi mi yoksa Atatürk mü istemedi?
Nerede çekilmiş olursa olsun bakarken sevgi, saygı ve özlemimizi eksik etmediğimiz Atatürk’ün neden gece fotoğrafı olmadığının çeşitli sebepleri var.
Trablusgarp Savaşı, gece fotoğraf çektirmemesine neden olacak rahatsızlığın yaşandığı zaman oluyor.
Trablusgarp Savaşı sırasında gözüne şarapnel parçası gelen Atatürk’ün tedavisi, dönemin ilkel şartlarında Kızılay çadırında yapılıyor. Gözüne aldığı hasar da gözünün hassaslaşmasına neden oluyor. Atatürk, flaş yerine magnezyum çubuklarının yakılmasından rahatsız olduğu için de fotoğraf çekilmesine izin vermiyordu.
Mavi gözlü olması ve bunun ışığa karşı hassasiyet oluşturması da Atatürk’ün gece fotoğrafı olmamasının bir başka nedeni.
Atatürk’ün gözündeki hassasiyetten haberi olmayan yabancı bir gazeteci, magnezyum çubuğunu tutuşturduğunda Atatürk’ün tepkisi ile karşılaşıyor. Atatürk’ün, kendisini sopa ile kovalaması ise Atatürk’ün fotoğrafçılarından biri olan Cemal Işıksel’in anlattıkları arasında.
Magnezyum, fotoğraf makinelerinde nasıl kullanılıyordu?…
Magnezyum, toz hâlinde olan ve kolayca tutuşan bir madde. Elektrik akımına uğradığında parlak bir alevle yanan magnezyum, bu özelliği ile fotoğraf makinelerinde kullanılarak flaş etkisi yaratıyordu. Potasyum klorat ve manganez dioksit alaşımlardan yararlanılarak yapılan magnezyum çubukları, eski zamanlarda tek kullanımlık flaş ampuller olarak kullanılıyordu.
Magnezyum parlamasının göz alıcı olması, Atatürk’ün gece hiç fotoğrafının olmaması ve kapalı alanda ise az fotoğrafının olmasına neden olan başlıca sebep oldu. Peki bu sebep yine de Atatürk’ün her fotoğrafına baktığımızda ona olan şükranımızı değiştiriyor mu?…
Kaynaklar: Dergi Park, Türkiye Fotoğraf Sanatı Federasyonu, HT Bilim, Tarih, Felsefe
Atatürk’ün fotoğrafçısı Cemal Işıksel
