KUZEYEGEHABER-Türkiye’de 28 Mayıs’ta yapılan Cumhurbaşkanlığı ikinci tur seçimlerinde AKP’li Recep Tayyip Erdoğan’ın yeniden Cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından yeni kabine de belli oldu.
Kabine’nin belli olmasının ardından gözler; asgari ücrete ara zam, emekli ve memur maaşı zammına çevrildi. Erdoğan’ın, Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekilliği seçimleri öncesindeki vaatleri arasında en düşük memur maaşının 22 bin TL olacağı, temmuz ayında ise asgari ücrette artış yapılacağı yer alıyordu.
Temmuz ayında asgari ücrette yapılacağı öne sürülen artış ile yeni asgari ücretin 11 bin 500 TL ile 12 bin TL arasında olması bekleniyor. Seçim süreci geride kalırken memur ve işçi maaşlarında nasıl bir düzenleme yapılacağı merak konusu oldu. Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Ege Bölge Temsilcisi Memiş Sarı ile Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) İzmir Şubeler Platformu Dönem Sözcüsü Necip Vardal, konuya ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Açılık sınırının altında…
Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) tarafından açıklanan 2023 mayıs ayı açlık ve yoksulluk sınırı verilerine göre; dört kişilik bir ailenin açlık sınırı 10 bin 362,01 TL’ye, yoksulluk sınırı 33 bin 752,49 TL’ye yükseldi. Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ de aylık 13 bin 439,41 TL’ye çıktı. Söz konusu verilere göre memurlar için verilen 22 bin lira vaadi ile asgari ücret için konuşulan artış miktarının yoksulluk sınırının altında kaldığı görüldü.
Enflasyonda ikilem…
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), mayıs ayı tüketici enflasyonu verilerini açıkladı. Buna göre, tüketici fiyatları 2023 yılı mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 0,04, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 15,26, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 39,59 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 63,72 olarak gerçekleşti.
TÜİK, doğalgazın bir ay ücretsiz verilmesi nedeniyle mayıstaki enflasyon hesabında ‘sıfır fiyat’ yönteminin uygulanacağını duyurmuştu. Bu da enflasyon oranını düşüren bir etken. Bu nedenle, bağımsız akademisyenlerin oluşturduğu ENAG da doğalgaz fiyatının sıfır lira olduğu ve değişmediği iki ayrı senaryo için iki farklı enflasyon oranı hesapladı.
Doğalgaz fiyatının sıfır lira olduğu varsayılırsa enflasyon mayısta yüzde 5,68 oldu. Yıllık artışsa yüzde 105,45 olarak hesaplandı. Doğalgaz fiyatının değişmediği varsayılırsa aylık enflasyon yüzde 7,35, yıllık enflasyon yüzde 109,01 olarak açıklandı.
Kamu emekçilerinin alım gücünün her geçen gün daha da düştüğünü kaydeden KESK İzmir Şubeler Platformu Dönem Sözcüsü Necip Vardal, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın en düşük memur maaşının 22 bin lira olacağına yönelik vaadini de değerlendirdi. Vardal, şunları söyledi: “Esasen bu sorunun çözüleceği yer toplu sözleşme masası…
Önümüzdeki ağustos ayında da sonraki 2 yılın toplu sözleşmesine ilişkin görüşmeler başlayacak. Kamu emekçilerinin özlük ve mali haklarının korunması ve geliştirilmesi bu masada verilecek mücadeleye bağlı… Ancak seçim öncesinde, iktidarın verdiği vaatler var. Bunların biri de en düşük memur aylığının 22 bin lira olacağına ilişkindi. Bu, seçmeni ikna etmeye yönelik seçim döneminde kullanılan bir argüman mıydı, yoksa gerçekten kamu emekçilerinin alım gücünün düşmesini telafi edecek bir ifade miydi, bunu temmuz ayında test etmiş olacağız.
Öte yandan, Türk-İş’in yaptığı son araştırmada açlık sınırının 10 bin lira, yoksulluk sınırının 33 bin lira olduğunu biliyoruz. Yani 22 bin lira vaadi bile kamu emekçilerinin yoksulluk sınırının üstüne çıkmasını sağlamayacak, 22 bin lira yetersiz kalacak. O yüzden maaş düzenlemesi yapılırken açlık ve yoksulluk sınırı baz alınarak yapılmalı. Dolayısıyla asıl mücadelenin verileceği yer toplu sözleşme masası… Masada tüm kamu emekçilerini temsil edecek bir sürece ihtiyaç var.
Bu yoksullaşmadan, emeklileri de ayrı tutmak mümkün değil. Emeklilerin geçmişe dönük kayıplarını da dikkate aldığımızda emekli kamu emekçilerinin maaş düzenlemesinde de açlık ve yoksulluk sınırı dikkate alınmalı. Kamu emekçilerinin elde ettiği kazanımlar aynı ölçüde emeklilere de yansıyacaktır. O nedenle tüm bunların çözümü örgütlenmekten ve bu konuda mücadele etmekten geçiyor.”
Üç ayda bir önerisi…
Asgari ücrette maaş düzenlemesinde değişikliğe gidilmesi gerektiğini belirten DİSK Ege Bölge Temsilcisi Memiş Sarı ise, “Enflasyonun şu anki haliyle hangi düzenleme yapılırsa yapılsın, bugün aldığımız ücret 1 ay sonra yetersiz kalıyor. Alım gücü, gıda enflasyonu, yükselen fiyatlar artık asgari ücret 6 aylık enflasyona göre değil, her 3 ayda bir enflasyona göre düzenlenmeli.
Diğer türlü asgari ücreti ne kadar yükseltirlerse yükseltsinler hiçbir şeye çare olmayacaktır. Bunu geçmiş örneklerden biliyoruz. O yüzden tüm tarafların yer alacağı geniş katılımlı bir kurulun oluşturulması ve ülkenin gerçeklerini konuşularak asgari ücretin belirlenmesi ve sürecin 3 ayda bir gerçekleşmesi gerekir.
Bu ülkede işverenlerin girdi maliyeti yükseliyor, işçilerin alım gücü düşüyor. Dolayısıyla tüm sendikaların, meslek odalarının, işverenlerin, hükümetin yan yana geldiği bir kurul oluşturulup enflasyon ve ekonominin seyrine göre hangi önlemler alınmalı, bu ülkenin insanları nasıl rahatlatılır diye tartışması lazım. Bu tabi ki sosyal devlet anlayışı gerektiren bir şey… Yaparlar mı bilemiyorum” diye konuştu…
İz Gazete
