KUZEYEGEHABER-Fransa’daki Côte d’Azur Üniversitesi ile Gök Mekanikleri ve Efemeris Hesaplamaları Enstitüsü’nden bilim insanları, Ay’ın en çok merak edilen gizemlerinden biri olan çözebilecek kanıtlar buldu. Ay’ın çekirdeğini araştıran ekip, uydumuzun iç jeolojik yapısına ışık tutması için bir model geliştirdi.
Çalışmada, Ay’ın iç çekirdeğinin katı olduğunu gösteren sonuçlara ulaşıldı. Ayrıca çekirdeğin, yoğunluğu demire yakın olan bir metalden oluştuğunu gözlemlediler. Arthur Briaud isimli araştırmacı ve ekibinin bulguları, Nature dergisinde yayınlandı.
Ay’ın çekirdeğinin 500 kilometre genişliğinde olduğu tahmin ediliyor…
Yapılan analiz, bunların dışında çekirdeğin boyutu hakkında da bilgileri ortaya çıkardı. Çalışmaya çekirdek, 500 kilometre çapında. Bu da onun, Ay’ın toplam genişliğinin %15’i kadar olduğunu ortaya koyuyor.
Bunların yanı sıra araştırma, Ay mantosunun değişim yaşadığına dair kanıtlara da ulaştı. Araştırmacılar, bu durumun Ay yüzeyinde neden demir olduğunu açıklayabileceğini düşünüyor. Sıcak malzeme yükseldikçe Ay’daki volkanik aktivite yüzeyde daha sonra soğuyarak toprağa dönüşen demir birikimine neden olmuş olabilir.
Sonuçlar Ay’ın yapısı hakkında daha önceki bilgilerimize katkı sağlıyor. Apollo görevlerinden alınan sismik verilerden yararlanan NASA, 2011 yılındaki bir araştırmada Ay’ın demir bakımından zengin, katı bir çekirdeğe sahip olduğunu söylemişti. O araştırma da şimdikine yakın bir şekilde çekirdeğin boyutunun 482 kilometre olduğunu bulmuştu. Briaud liderliğindeki ekip de bu tarz daha önceki verilerden yararlanarak bir model geliştirdi ve Ay’ın iç jeolojisini simüle etti.
Dünya’nın iç çekirdeğinin de Ay gibi ‘katı’ olacağı ifade ediliyordu
Son yıllarda yapılan pek çok araştırma Dünya’nın çekirdeğinin birden fazla katmana sahip olduğunu ortaya koymuştu. Eriyik demir çekirdeğin de bir iç çekirdeğe sahip olduğu, bu iç çekirdeğin şaşırtıcı şekilde ‘katı’ olduğu kanıtlandı. Çekirdek, demiri eritecek kadar sıcaksa iç çekirdek nasıl katı halde diye sorabilirsiniz, açıklayalım.
İç çekirdekteki demir tam anlamıyla katı değil. Daha çok yüksek gerilimde sıvı, düşük gerilimde katı gibi davranan yoğun bir yapıya sahip. İç çekirdek hakkındaki bu bilgileri ise Dünya’nın dört bir yanında gerçekleşen depremlerin oluşturduğu titreşim dalgalarının Dünya’nın merkezinden geçip diğer tarafa ne kadar sürede ulaştığını ve düzgün iletildiğini ölçerek elde ediyoruz…
Webtekno
