KUZEYEGEHABER-İzmir’de 30 Ekim 2020’de yaşanan depremin ardından evi hasar alan ancak kiraların yüksek olması nedeniyle taşınamayan ya da taşınsa bile ekonomik kriz ve devlet desteğinin yetersizliği nedeniyle büyük sorunlar yaşayan depremzedeler mücadelelerini sürdürüyor.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum ise geçtiğimiz günlerde yaptığı bir açıklamada; devletin doğal afetlerde vatandaşın yanında olduğunu söyleyerek kentsel dönüşüm destek ödemelerinde artışa gidildiğini belirtti. Buna göre kira yardımlarının bin 150 liradan bin 500 liraya, 2 bin lira olan yerlerde de 2 bin 600 liraya çıkarıldığını duyurdu. Ayrıca 400 bin lira ve 400 baz puan olan kredi desteğinin ise 600 bin lira ve 600 baz puana çıkarılacağını açıkladı.
İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) İzmir Şube Başkanı Eylem Ulutaş Ayatar, Bakan Kurum’un açıklamalarının mevcut koşullarda gerçekliği olmadığını kaydederken, İzmir Depremzedeleri Dayanışma Derneği (İZDEDA) Başkanı Haydar Özkan ise kredi artışı beklentileri ve İzmir’de yerel yönetimlerle yürüttükleri Halk Konut Projeleri ile emsal artışı kararları sayesinde olumlu bir süreç yaşadıklarını ifade etti.
GERÇEKLERE UYMUYOR’
Kentsel dönüşümde kira ve kredi desteklerine ilişkin konuşan İMO İzmir Şube Başkanı Ayatar, “İzmir Depremi’nin en çok hasar verdiği Bayraklı, Bornova ve Karşıyaka ilçelerindeki kiralara baktığımızda, kentsel dönüşüm yardımlarından çok daha yukarıda olduklarını görürüz. Bu destek artışı gerçeğe uymuyor. Sadece kira desteğinde değil, kredi desteğinde de aynı şeyi söyleyebiliriz.
Ayrıca limit artsa bile zaten bankaların kredi vermediği biliniyor. Eğer bir destek yapılıyorsa amaca hizmet etmesi gerekir… Kentsel dönüşüme girip kiraya çıkanlar zaten krediyle borçlanıyor; kira desteği de yeteriz olunca kredinin üstüne bir de kira ödemesi yapıyorlar. En azından kira desteği gerçekçi olmalı ki vatandaş kredisini ödeyebilsin. Aksi takdirde kentsel dönüşüme gidilmiyor. Mesela orta hasarlı binalarda oturulmaması lazım ama insanlar ekonomik gücü olmadığı için mecburen oturuyor” diye konuştu.
‘BEKLENTİMİZ KREDİDE…’
İZDEDA Başkanı Özkan ise desteklerle ilgili şu açıklamayı yaptı: “Destekler, proje alanı dışındakiler için bir usule bağlı; ya kira yardımı alacaksın ya da konut kredisinden yararlanacaksın… O yüzden biz kira yardımını şu anda çok dikkate almıyoruz. Bizim için 400 bin liralık kentsel dönüşüm kredisinin 600 bin liraya çıkarılması büyük önem taşıyor. Bir de bu 600 bin liralık kredinin katkı oranının 600 baz puana çıkarılması beklentimiz. Bunu Resmi Gazete’de yayımlanınca göreceğiz. Kira desteğinin 1500 liraya çıkması da İzmir ölçeğinde yetmez ama en azından bir hareketlilik getirir belki. Bu da her kentte farklı uygulanmalı. Elazığ’daki kiralarla İzmir’deki kiralar aynı değil ama bunu kabullendiremedik maalesef.”
‘OLUMLU BİR GELİŞME…’
Bankaların kredi oranlarını AKP İzmir Milletvekili Binali Yıldırım ile dün bir kez daha görüştüklerini de açıklayan Özkan, “Halkbank aracılığıyla İzmir depremzedelerine 12 yıllık kredi tanımlanıyor; tam net değil ama 1.40 civarında bir kredi faiz oranı gerçekleşecek. Bu konuda biz de ‘kredi talep formları’ toplamıştık. Bu da orta ve ağır hasarlı konutlara sahip 2 bin kişiyi ilgilendiriyor. Az hasarlılarla ilgili farklı bir çalışma uygulanacak; yine devlet bankası üzerinden verilmeyen kredilerin verilmesi sağlanacak. Bu da yakın zamanda netleşecek. Bunlar bizim için çok olumlu gelişmeler” dedi.
HALK KONUT İYİ AMA…
İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Bayraklı Belediyesi iş birliğiyle ve kooperatifleşme modeliyle yürüyen Halk Konut Projesi çalışmalarının da oldukça iyi gittiğini belirten Özkan, “18’in üstünde kooperatif kuruldu. Bu da ortalama 600-700 dairenin kurtulacağını gösterir. Hâlâ kuruluşu devam eden kooperatifler de var tabii… Ayrıca önümüzdeki hafta Halk Konut’ta ikinci projenin imza töreni var. Kredilerimiz bu şekilde kullanılabilir duruma gelirse önümüz açılır diye düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
“Kooperatif sisteminde maliyetler oldukça düştüğü için 600 bin lira kredinin yeteceğini düşünüyoruz. Müteahhitle olan sözleşmelerde de bu miktar yeter diye düşünüyoruz çünkü emsalden gelen bir gelirimiz var” diyen ancak emsal artışına ilişkin devam eden davadan olumsuz bir kararın gelmesini düşünmek bile istemediğini vurgulayan Haydar Özkan, “Emsal artışı, kamu yararı taşıyor. Adalet mekanizmasının da böyle düşüneceği kanaatindeyim. Eğer olumsuz bir sonuç çıkarsa, yaşanacak sıkıntıyı düşünmek bile istemiyorum” diyerek sözlerini noktaladı.
‘DERDE DEVA BİR AÇIKLAMA DEĞİL!..’
Bakan Murat Kurum’un 2035 yılına kadar kentsel dönüşüme girmemiş hiçbir alanın kalmayacağı söyleminin de gerçekçi olmadığını kaydeden Başkan Ayatar, “20 yıl önce de aynı şeyler konuşuluyordu. Bir anlayış değişikliği, kaynağı buralara aktarma gibi bir politika izlenmediği ve somut adımlar atılmadığı sürece aynı şeyler konuşulmaya devam edecek. Yapılan açıklamalar ne yazık ki coşkuyla karşılanacak derde deva açıklamalar değil…”
