KUZEYEGEHABER- Manisa’nın Akhisar ilçesinde Zorlu Grubu’na ait Meta Nikel Kobalt Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından yapılmak istenen Sülfürik Asit Üretim Tesisi projesi ile ilgili Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) süreci sona erdi.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, projeye ‘ÇED olumlu’ kararı verdi. İzmir ve Manisa’nın mevcutta ve gelecekte içme suyu kaynağı olarak görülen su havzalarının yer aldığı bölgede planlanan ve yıllık 1 milyon ton sülfürik asit üretmesi öngörülen tesisin hayata geçtiği takdirde İzmir ve Manisa’nın suyu için büyük tehlike oluşturacağını vurgulayan Türk Mühendis Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Çevre Mühendisleri Odası (ÇMO) İzmir Şube Başkanı Helil İnay Kınay, konuya ilişkin açıklamalarda bulundu. Kınay, projeye ilişkin hukuki ve toplumsal mücadeleyi sürdüreceklerini söyledi.
HAYATİ ÖNEME SAHİP..’
Tesisin kurulacağı alanın önemine dikkat çeken ÇMO İzmir Şube Başkanı Helil İnay Kınay, “Başlamış Çayı, üzerinde Manisa kentine içme-kullanma suyu sağlanmak üzere inşaatı devam eden Gürdük Barajı ve İzmir’e içme-kullanma suyu sağlanması planlanan Başlamış Barajı olmak üzere, halk ve çevre sağlığı açısından büyük öneme sahip bir yerüstü suyudur. Bölgenin toplamda 4 milyon üzerinde nüfusa sahip en büyük iki kentine hizmet verecek olan bu akarsuyun korunması, bölgede yaşamın sürdürülebilirliği açısından hayati öneme sahiptir” dedi.
‘HASSASİYETLE DEĞERLENDİRİLMELİ..’
2010’lu yıllarda işletmeye geçen Meta Nikel A.Ş.’ye ait Gördes Nikel-Kobalt işletmesine ait maden ocakları ile cevher zenginleştirme tesislerin Başlamış Barajı’nı takviye edecek regülatörlerin, Atık Depolama Tesisinin (ADT) ise doğrudan Gürdük ve Başlamış barajlarının koruma alanları içerisinde yer aldığını belirten Kınay, işletmenin 2009 yılı içerisinde tamamlanan ÇED sürecinin yöre halkının ve meslek odalarının itirazlarına karşın, gerekli ve yeterli önlemlerin alındığı belirtilerek ‘ÇED Olumlu Belgesi’ verilmesi ile sonuçlandığını ve tesisin işletmeye geçmesinden sonraki süreçte yaşananların itiraz noktalarında gerekli ve yeterli önlemlerin alınmadığını ortaya koyduğunu ifade etti.
Kınay, “Tüm bu sorunlar ortada dururken, işletmenin ‘Maden Ocakları Kapasite Artışı ve Kırma-Eleme Tesisleri’ ile işletme içerisinde ‘Sülfürik Asit Üretim Tesisi’ kurulması projelerine yönelik ÇED süreçleri başlatılmış ve her iki proje için de ‘ÇED Olumlu Kararı’ verilmiştir. Söz konusu tesiste yaşanacak herhangi bir olumsuzluğun, İzmir ve Manisa kentlerinde yaşayan milyonlarca insanın içme-kullanma suyunu doğrudan etkileme potansiyeli nedeniyle, tesis ile ilgili iddiaların, her türlü çalışmanın hassasiyetle değerlendirilmesi büyük önem taşımaktadır.
İzmir’in ve Manisa’nın içme suyu kaynağı olarak görülen havza ve koruma alanlarında, tarım arazilerinin olduğu bölgede; sadece Gördes ve Manisa değil, İzmir ve çok daha geniş bir alan Maden İşletmesinin çevresel riskleri ile karşı karşıyadır” diye konuştu.
‘ÇEVRESEL RİSKİ ÇOK YÜKSEK..’
Söz konusu tesis için ‘çevresel riski çok yüksek’ değerlendirmesini yapan Kınay, bu tesisin işletilmesi ve denetim süreçlerinde yaşanan aksaklıkların da geri dönülemez sonuçlar doğuracağını belirti. Kınay, “İşletme için hazırlanan mevcut ÇED Raporunun ve ÇED Olumlu Belgesinin yetersizliği, söz konusu maden sahasına taşınan sülfürik asit taşınması sürecinde ÇED Raporunda ifade edilen ilgili tanker trafiği, mevcut trafik ve yol durumu değerlendirildiğinde ve gerçekleşen tanker kazaları göz önünde bulundurulduğunda, maden işletmelerinin yalnız maddelerinin taşınması sırasında bile ne kadar büyük çevresel risk oluşturduğu ortadadır.
Bu riskler ve yaşanan süreçler ortadayken bölgeye 1 milyon kapasiteli bir Sülfürik Asit Fabrikası kurulmasının yaratacağı çevresel riskler çok daha hayati önem taşımaktadır. Odalarımız ve diğer paydaşlarımızla birlikte buna ilişkin hukuki ve toplumsal mücadelemizi sürdüreceğiz” ifadelerini kullandı.
‘TESPİT VE UYARILAR RAĞMEN…’
2019 yılında Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ‘Havza Yönetimi Merkez Kurulu, Havza Yönetim Heyetleri ve İl Su Yönetimi Koordinasyon Kurullarının Teşekkülü, Görevleri, Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Tebliğ’ kapsamında Manisa Valiliğince oluşturulan Manisa İl Su Yönetimi Koordinasyon Kurulunun 2018 tarihinde gerçekleştirilen toplantısında alınan karara dikkat çeken Kınay, şunları söyledi:
“Koordinasyon Kurulu, ‘İzmir ve Manisa içme-kullanma suyu havzalarında yer alan Meta Nikel A.Ş. ‘Sülfürik Asit Üretim Tesisi” ve ‘Kapasite Artışı ve Kırma Eleme Tesisleri’ projelerine ilişkin olarak 2018 yılı içerisinde başlayan ÇED süreçlerinin, mevcut sülfat kirliliği ve atık barajı sorunlarına ilişkin değerlendirmeler tamamlanana kadar askıya alınması ve değerlendirmelerin olumlu sonuçlanması halinde devam ettirilmesi yönünde tavsiye kararı alınmasına’ oy birliğiyle karar vermiştir.
Devletin kurum ve kuruluşlarının tespitleri ve uyarılarına, tesisin mevcut çalışma koşullarında yarattığı kirlilik ve kaza süreçlerine rağmen bölgede madenin kapasite artışı ve ilave olarak Sülfürik Asit Fabrikası yapılmasına yönelik ÇED süreci devam ettirilerek olumlu sonuçlanmıştır” açıklamalarında bulundu..
Gizem TABAN/İZ GAZETE
