Cittaslow kavramı, küreselleşmenin kentler, insanlar ve yaşam şekilleri konusundaki yıkıcı ve olumsuz etkilerine bir tepki niteliğinde ortaya çıkmıştır. Küreselleşme kentleri tek tipleştirmekte, yerel ve geleneksel değerlerin yok olmasına neden olmaktadır.
Yaşam şekli, giyimi ve yemek kültürü̈ birbirinin aynı insanlar yaratmaktadır. Cittaslow ile amaçlanan bu olumsuzlukların ortadan kaldırılmasıdır. Yerel, özgün, geleneksel değerlerin korunması ve yaşatılması, birbirine benzeyen kentler yerine kendine has özellikleri öne çıkaran ve koruyan kentlerin desteklenmesi, uluslararası şirketler, restoran zincirleri gibi işletmeler yerine yerel işletmelerin varlığının sağlanması, çevreyle barışık, sürdürülebilir kentler yaratılması bu hareketin temel hedeflerindendir.
Cittaslow kriterleri olarak adlandırılan kriterler, bir kentin Cittaslow birliğine üye olabilmesi için gerçekleştirmesi gereken plan, proje, düzenleme ve programları belirten bir listedir. Bu liste, Çevre Politikaları, Altyapı Politikaları, Kentsel Kalite İçin Teknolojiler ve Tesisler, Yerel Üretimi Korumak, Misafirperverlik, Farkındalık, Slow Food Hareketiyle İşbirliği başlıkları altında hazırlanan 59 madde ve Özel Koşulları içeren 3 maddeden oluşmaktadır.
Üyelik için başvuru yapan kentin 50 bin nüfusun altında olması ve bu kriterleri gerçekleştirmesi üzerinden yapılacak puanlama neticesinde en az 50 puan almış̧ olması gerekmektedir. Kriterler sürdürülebilirlik felsefesini yansıtacak şekilde sürdürülebilirliğin ekonomiklik, çevre ve eşitlik yaklaşımlarına uygun olarak hazırlanmıştır.
Çevre politikaları başlığında; birliğe üye olmak isteyen yerleşim yerine ait hava, su ve toprak kalitesini belirten değerlerin yasalara uygunluğunun belgelendirilmesi, kentsel ve evsel atıkların toplanması, kente ait kanalizasyon sisteminin arıtılması için atık su arıtma tesisinin kurulması, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı, enerji üretiminin sağlanması, enerji tasarrufu yapılması, genetiği değiştirilmiş̧ ürünlerin kullanımının önlenmesi, kent estetiğine uyumlu kent içinde yer alan reklam tabelaları, afişler ve trafik işaretlerinin yerel yönetimlerce belirlenen kurallar çerçevesinde düzenlenmesi, kentte var olan gürültü ve ışık kirliliğini önleme, EMAS, ECOLABEL, ISO 9001, ISO 14000, SA 8000 gibi uluslararası çevre yönetim ve kalite standartlarına uyulması maddeleri yer almaktadır.
Altyapı politikalarında temel olarak dört başlık yer almaktadır. Bunlardan ilki kent mimarisidir. Kentsel korumayı sağlamak amacıyla kent içinde yer alan tarihi ve kültürel değere sahip alanların iyileştirilmesi, bu çalışmaların kentin köhneleşmiş̧, sağlıksız ve cazibesini kaybetmiş̧ alanların yeniden canlılığını kazanmasına yönelik olması, kent planlarının yeniden düzenlenmesi, planlarda yeşil alanlar oluşturulması ve bu alanların çeşitli aktivitelere ev sahipliği yapabilmesi hedeflenmektedir.
İkinci başlık ulaşımdır. Kent içi trafik ve ulaşımın düzenlemesine yönelik planlar, kamuya ait binalar, okullar gibi günlük nüfus yoğunluğunun fazla olduğu yapılara bisiklet yolu gibi alternatif ulaşım sistemleriyle ulaşımın sağlanması, kişilerin özel taşıtları yerine toplu taşıma sistemlerini kullanmasının sağlanması belli başlı hedefler arasındadır.
Bölümün üçüncü başlığı tanıtımdır. Kentin imajı ve markalaşmasının sağlanması için program hazırlanması, kentin tanıtımı işlevini yerine getiren bilgilendirme ofisleri ve kentsel yenilemeye yönelik olarak hazırlanan programların Cittaslow ofisiyle bütünleştirilmesi, kentte üretilen doğal, yöresel ürünlerin tanıtımının ve pazarlanmasının sağlanması için merkezler oluşturulması gerekmektedir.
Dördüncü̈ başlık ise kentte yaşayan dezavantajlı gruplara yönelik hazırlanan maddelerdir. Kamusal alanlarda engellilerin ulaşımını zorlaştıran unsurların ortadan kaldırılması, kaldırım, merdiven ve yollara çeşitli uyarı işaretlerinin konulması, , hem bireysel hem de sosyal yaşantının gelişmesini sağlayacak programların üretilmesi, tıbbi yardım merkezlerinin oluşturulması hedeflenir..
