KUZEYEGEHABER-Hürriyet’te yer alan röportajda vatandaşlardan COVID-19 aşısı ile ilgili gelen soruları uzmanlara danışılarak yanıtlandı. Bugün sorulara Türk İmmünoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Barbaros Oral cevap verdi. İşte merak edilen sorular ve yanıtları:
-Aşı olduktan sonra yapılan antikor testleri ne kadar güvenli? Yüzde yüz doğru sonuç veriyorlar mı?
“Enfeksiyon hastalıkları sırasında gelişen antikorları saptamak üzere kullandığımız kitler farklılıklar göstermektedir. Bunların bir kısmı kart testi dediğimiz testler olup sadece pozitif veya negatif sonuçları gösterebilmektedir. Bir kısmı ise çoğunlukla ELISA adı verilen bir yöntem kullanılarak çalışılan, titre ya da konsantrasyon dediğimiz sayısal değerleri verebilen kitlerdir.
Ülkemizde pandemi sırasında kullanılan kart testlerinin duyarlılıklarının azlığı ve sonuçların tutarsızlıklar gösterdiği ile ilgili bazı gözlemler olmuştur. Bu nedenle ELISA tabanlı antikor düzeyini sayısal olarak saptayabildiğimiz testler çok değerli ve izlem için daha güvenilirdir. Bununla beraber sadece COVID-19 için değil, hangi enfeksiyon hastalığının tanısı için olursa olsun hiçbir test yüzde 100 doğru sonuç vermez. Bu kitlerde de yalancı pozitiflik veya yalancı negatiflik dediğimiz sonuçlar ile karşılaşılmaktadır.”
-Sizde antikor oluştu demek, korona olmayacak demek mi? Antikor olunca korona olmak imkânsız mı?
“Aşı olduktan sonra koronavirüs kapma ihtimali var. Ancak kişi virüsü kapsa bile hastalığı hafif geçirir ya da hiç geçirmez. Bu nedenle, aşı geliştirme çalışmalarında aşı uygulaması sonrasında gelişen antikorun nötralizan (virüsün hedeflediği hücreye bağlanması) olup olmadığı test edilmektedir. Ancak, rutinde kullanılan ELISA kitleri antikorların nötralize edici özelliği olup olmadığını saptayamamaktadır. Bu nedenle antikorun var olduğu saptanan bireyler yine de salgın döneminde koruyucu tedbirleri elden bırakmamalıdır.”
HORMONLAR DEĞİŞİR Mİ?
-Aşı sonrası geçici hormonal değişim oluyor mu?
“Aşı sonrasında hormonal değişiklikler geliştiğiyle ilgili bir kanıt yok. Ancak, aşılara diyabet gibi hormonal hastalığı olanların, erkek veya kadınların, gebelerin verdikleri bağışıklık yanıtları farklı olabilmektedir. Bu nedenle, aşıların uygulanması sırasında bu gruplar ayrı olarak ele alınarak izlenmelidir.”
-Fobisi olanlar için iğnesiz aşılama mümkün mü?
“Şu anda faz-3 aşamasına kadar gelen aşıların tamamı kas içi uygulamaya uygundur. Dolayısıyla iğnesiz kullanımları söz konusu değil. Sadece DNA aşıları dediğimiz aşılar gen tabancası kullanılarak iğnesiz uygulanabiliyor. Ancak bu aşılar henüz faz-1’i geçebilmiş değiller. Yani iğnesiz uygulanabilecek bir aşı henüz yakın gelecekte mümkün görülmüyor..”
(Meltem Özgenç-Hürriyet))
