KUZEYEGEHABER-Breakthrough Listen tarafından desteklenen bir grup araştırmacı, Ay’ın Dünya’dan uzağa bakan yüzüne SETI radyo gözlemevi kurulması için National Academy Sciences Planetary Science and Astrobiology Decadal Survey’e başvuruda bulundu.
On yıl sürecek olan bu araştırmada, dünya dışı yaşamı araştırma konusunda en çok karşılaşılan problemlerden bir tanesi olan yüksek miktardaki radyo parazitlerinden bahsedildi.
Gezegenimizin uydusuna kurulacak olan radyo teleskopu, sadece dünyadaki radyo parazitlerinden kurtulmuş olmayacak aynı zamanda Dünya’nın atmosferi tarafından engellenen radyo spektrumu parçalarını açarak dünya dışı akıllı yaşamı duyma şansını daha da artıracak.
İlk gözlem çalışmaları ve radyo parazitleri..
SETI Berkeley Reseach Center’dan Eric Michaud, Ay’a gitmek için gerekli olan taşıma altyapısının geçtiğimiz on yıla göre çok daha ucuz olduğunu söylerken “Belki bugün değil ama bence zaman geçtikçe daha da uygun olacak” dedi.
Radyo parazitlerinin SETI için bir problem olması yeni bir şey değil, başından beri bulunuyor. 1960 yılında gezegen bilimci Frank Drake gözlemler yapmaya başladı.
Birkaç günlük gözlemden sonra oldukça güçlü bir radyo sinyali alındı. Doğal bir dünyada, bu kadar güçlü bir radyo profili oluşturacak hiçbir şey yoktu. Drake, “Hiçbirimiz böyle bir şey görmemiştik” diyor. Ancak tahmin edilebileceği gibi bu sinyal, uzaylı bir medeniyetten gelmemişti; bir uçaktan gelmişti.
Yaşanan bu hayal kırıklığı, 1960’lı yıllar boyunca Drake tarafından yürütülen çalışmalarda da devam etti. Araştırmacılar, binlerce yıldız boyunca onlarca SETI araştırması yürütse de elleri hep boş kaldı. Bu dönemlerde askeri radarlar, TV kuleleri, cep telefonları ve uydular sebebiyle radyo parazitleri daha da arttı. Tabii dünya dışından gelebilecek bir sinyalin de bunların arasında kaybola ihtimali de aynı oranda artış gösterdi.
Ayrıca Dünya’nın kalın atmosferi de bir engel teşkil ediyor. Ancak bizim tersimize Ay’ın atmosferi bulunmuyor ve geceleri, haftalarca sürebiliyor ki bu da Güneş’ten gelecek radyo parazitlerinin sınırlı olacağı anlamına geliyor. Yani Ay’ın dünyaya uzak tarafındaki geceler, uzaklardan gelecek radyo sinyallerini dinlemek için oldukça huzurlu bir yer.
Ay’da SETI Gözlemevi..
Breakthrough Listen’ın araştırmasında Ay’daki SETI Gözlemevi için iki yaklaşım öneriliyor: bir uydu ve yüzeyde bir teleskop. Uydu, Ay’ın uzaktaki yüzündeyken sinyalleri tarayacak ve yakın yüzündeyken de verileri Dünya’ya gönderecek. Böyle bir uydunun Ay’a gönderilmesi 20 milyon dolardan çok daha ucuza mâl olabiliyor.
Tabii Ay’daki SETI Gözlemevi’nin çeşitli dezavantajları da bulunuyor. Bu dezavantajlardan en büyüğü ise uydunun, Ay’ın koruyucu kalkanlarının büyük bir çoğunluğunu kaybetmesi ve Ay’ın yüzeyinden çok uzakta olacağı için Dünya’dan gelen radyo parazitlerine karşı savunmasız olması.
Berkeley SETI Research Center direktörü ve araştırmanın ikinci yazarı Andrew Siemion, Ay’ın uzak tarafından yapılacak ilk gözlemlerin yörüngeden gerçekleştirileceğini dile getiriyor. En nihayetinde yüzeye oldukça büyük bir teleskop yapmak isteneceğini söyleyen Siemion, belli bir noktadan sonra bunun da yeterli olmayacağını dile getiriyor.
Aslında Ay’a bir gözlemevi kurmak yeni ortaya atılan bir şey değil. 1970’li yıllarda bilim insanları, Ay’ın kraterlerinin radyo çanağı olarak kullanılabileceği fikrini ortaya atmış ancak o dönem için Ay’a kurulacak bir radyo gözlemevinin çok pahalı olacağı sonucuna varılmıştı. Ancak günümüzde SpaceX ve Rocket Lab gibi ticari şirketlerin varlığı ve bu şirketlerin uzay seyahatlerinin maliyetini bir hayli düşürmesiyle birlikte artık çok daha mümkün olabileceği dile getiriliyor.
Ayrıca bu fikir ilk ortaya atıldığında radyo gözlemevinin kurulması için insanların da gitmesi ve kurulumu gerçekleştirmesi gerekiyordu. Ancak geçen 40 yılın sonunda otonom teknolojisi insanları bu denklemden çıkaracak kadar genişledi ve Chang’e 4 aracı, Ay’ın uzak tarafında otonom olarak inmeyi başardı.
Tabii Ay’ın uzak tarafına yapılacak bir radyo gözlemevi kurulumu içerisinde birçok zorluğu da barındırıyor ki bunlardan bir tanesi de haftalar boyunca sürecek olan gecede enerjinin nereden tedarik edilebileceği. NASA’nın bu konuda küçük nükleer reaktörlerle çalışması olsa da henüz uzayda test edilmiş değil.
Tüm bunlara rağmen Michaud ve Siemion oldukça umutlu. Astronominin geleceğinin büyük bir kısmının uzayda olacağını söyleyen Siemion, uzaya erişimin daha ucuzlaşması ve daha demokratikleşmesiyle astronominin de uzaya taşınacağını dile getiriyor..
Kaynak-Webtekno
